Godzina „W” – kryptonim dnia i godziny rozpoczęcia w Warszawie akcji „Burza”, tj. godz. 17:00 we wtorek 1 sierpnia 1944.
Decyzja o walce z Niemcami w Warszawie podjął gen. Tadeusz Komorowski „Bór” 22 lipca. Decyzja nie była konsultowana z władzami w Londynie. Pozostawało tylko ustalić dokładny termin rozpoczęcia walki, z którym czekano, aż front zbliży się do Warszawy. W sztabie oceniano, ze Armia Krajowa będzie w stanie utrzymać miasto zaledwie kilka dni, dlatego sukces powstania uzależniono od szybkiego załamania wojsk niemieckich i wkroczenia Rosjan do miasta.
31 lipca, po otrzymaniu fałszywej informacji o tym, że Rosjanie już wkraczają na Pragę, gen. „Bór” po konsultacji z szefem sztabu gen. Pełczyńskim, szefem operacji gen. Okulickim, komendantem okręgu płk. Chruścielem i delegatem rządu na kraj Janem Jankowskim podjął decyzję o rozpoczęciu powstania w Warszawie o godz. 17:00 następnego dnia – 1 sierpnia 1944.
Pierwsze strzały w Powstaniu Warszawskim zostały oddane przed godz. 14 na Żoliborzu, gdzie żołnierze drużyny Zdzisława Sierpińskiego transportujący broń dla oddziału Zgrupowania „Żniwiarz” wdali się w potyczkę z niemieckim patrolem. Również w innych dzielnicach walki miały miejsce jeszcze przed godziną „W”. Na Woli i Śródmieściu Północnym rozpoczęły się ok. 16. Dzięki temu i dzięki meldunkom konfidentów, Niemcy mogli trochę wcześniej ogłosić alarm (o godz. 16:30) i przygotować się na uderzenie powstańców. Jednak nie byli już w stanie zapobiec wybuchowi powstania.
Powstanie Warszawskie – tragiczne liczby
- 16 tys. – według szacunków tylu powstańców straciło życie w walkach o stolicę.
- Rannych zostało 25 tys. powstańców, w tym 6,5 tys. ciężko rannych.
- 10 tys. hitlerowców – tylu z nich według szacunków zginęło podczas tłumienia powstania.
- 150-180 tys. – szacunkowo tyle ofiar cywilnych pochłonęło powstanie.
- 12 ton popiołów podchodzących ze spalonych zwłok zamordowanych Polaków zebrano na Woli.
- 72 proc. zabudowy mieszkalnej, 90 proc. zabytków – to skala zniszczeń Warszawy.